Istota Zarządzania

Czym jest zarządzanie? Czym powinno być zarządzanie dzisiaj?

Mój serdeczny kolega Paweł stojąc w obliczu rozwiązania jakiegoś trudnego problemu ma zwyczaj wpadać w filozoficzny nastrój i zadawać pytanie: Czym jest Życie? Odpowiedź wg niego, parafrazująca wypowiedź Frédérica Bastiata jest następująca: „Życie jest próbą zaspokajania nieograniczonych potrzeb przy użyciu ograniczonych zasobów”. W odniesieniu do organizacji można powiedzieć, że Zarządzanie jest próbą zaspakajania ciągle rosnących, a więc niezaspokojonych potrzeb, oczekiwań i roszczeń Klientów, Akcjonariuszy Właścicieli, Pracowników, Środowiska, Państwa w stosunku do organizacji przy użyciu ograniczonych zasobów: kapitałowych, technologicznych, ludzkich, czasowych tejże organizacji. Zarządzanie to życie organizacji. Z takiego postawienia istoty Zarządzania wynikają daleko idące implikacje. Peter F. Drucker w swojej książce „Management Challanges for The 21st Century” przedstawia paradygmat zarządzania następująco: „Funkcją zarządzania jest dbałość o wyniki organizacji. Celem zarządzania jest zdefiniowanie oczekiwanych wyników, a następnie taka organizacja dostępnych zasobów, która jest w stanie zapewnić osiągnięcie tych wyników. Zarządzanie jest tym wymiarem działania, który stwarza danej organizacji możliwość produkowania wyników pracy poza obrębem samej instytucji.” Oznacza to, że w zarządzaniu chodzi o to aby wyniki działalności danej organizacji były udostępniane przede wszystkim na zewnątrz organizacji. Dalej Peter F. Drucker podaje, że „obszarem zainteresowania i odpowiedzialności zarządzania jest wszystko to co oddziaływuje na efektywność instytucji i jej wyniki – zarówno w samej instytucji jak i poza nią; bez względu na to, czy owe czynniki pozostają pod kontrolą instytucji, czy też są od niej niezależne”. Co oznacza, że przedmiotem zainteresowania i pracy managerów nie może być tylko wnętrze organizacji ale również szeroko pojęte otoczenie, które choćby pośrednio może wpływać na efektywność organizacji. Mamy więc do czynienia z następującymi założeniami odnoszącymi się do Zarządzania:

  1. Zarządzanie to proces – obywa się zatem w czasie. Wiąże się to z dynamiką tych procesów a tym samym z dynamiką organizacji. Zmiana jest immanentnym elementem związanym z zarządzaniem.
  2. Zarządzanie dotyczy osiągania oczekiwanych wyników – powstaje zatem konieczność określenia punktu odniesienia, a więc celów dla organizacji. Zarządzanie jest działaniem celowym.
  3. Zarządzanie dotyczy osiągania wyników poza organizacją – wytworzone przez organizacje produkty czy tez usługi są utylizowane na zewnątrz organizacji – kupowane, zużywane przez klientów, odbiorców itd. Z tego mechanizmu organizacja powinna czerpać siłę do działania i rozwoju.
  4. Zarządzanie jest zorientowane zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie – nie dotyczy tylko wnętrza organizacji ale również jej otoczenia, wpływającego na organizację, która powinna być wyczulona na informacje i sygnały płynące z zewnątrz.