Powrócę tutaj do mojego wcześniejszego artykułu o nieprzystosowaniu i skuteczności pracy managera. Postawię tezę, że twórcze nieprzystosowanie jest podstawą rozwoju i sukcesu każdej organizacji. Poszukiwanie nowych rozwiązań, twórczy ferment, dezintegracja systemu i tworzenie nowego „ładu i porządku” na wyższym poziomie rozwoju jest kluczem do sukcesu. Termin pozytywne nieprzystosowanie zaczerpnąłem z teorii „dezintegracji pozytywnej” profesora Kazimierza Dąbrowskiego. Co prawda odnosi się ona do rozwoju psychicznego człowieka jednak, wg mnie wiele jej założeń można wprost odnieść do rozwoju organizacji. Teoria dezintegracji pozytywnej dowodzi, że kryzysy czy zaburzenia mogą pełnić pozytywną, rozwojową rolę. Podobnie w rozwoju przedsiębiorstw, zaburzenia i kryzysy jakie przechodzą firmy mogą stać się podstawą do znalezienia klucza do dalszego rozwoju. Krytyczny osąd tego, co większość firm powiela w swojej działalności i do czego się dostosowuje jest wyrazem poszukiwania własnej drogi, modelu, odznaczającego się autentyzmem tak potrzebnym aby można było się wyróżniać na rynku. Rozwój zatem ma polegać na przezwyciężaniu trudności wewnętrznych i zewnętrznych w kierunku odkrywania i tworzenia coraz wyższego stopnia organizacji. Pozytywne nieprzystosowanie nie oznacza negowania wszystkiego, co jest. Jest krytycznym spojrzeniem na rzeczywistość, organizację, ludzi, procesy i twórczym ich przekształceniem. Bazując na teorii dezintegracji pozytywnej spróbowałem sformułować kilka zasad odnoszących się do zrównoważonego rozwoju organizacji.

• Organizacje rozwijają się z konieczności – aby przetrwać.
• Charakterystyczną właściwością każdej organizacji jest jej naturalna tendencja do rozwoju rozumianego jako zmiana. Naturalne jest zatem przechodzenie procesów o charakterze dezintegracyjnym i integracyjnym oraz chwilowe okresy stabilizacji.
• Rozwój rozbija jedność pierwotnej struktury systemu. W ten sposób, poprzez dezintegrację pozytywną, organizacja rozwija się, ale jednocześnie traci swoją spójność.
• Proces rozwojowy rozbijający pierwotną strukturę dąży do odbudowania spójności na wyższym poziomie organizacyjnym.
• Aby prawidłowo się rozwijać, należy znaleźć równowagę między przystosowaniem się i nieprzystosowaniem do otoczenia.
• Przystosowanie się nie może być pozorne czy też bezkrytycznie uległe ale przemyślane i selektywne. Powinno wynikać z wartości firmy. Do negatywnych, nie rozwojowych warunków otoczenia organizacje nie powinny się przystosowywać. Takie właśnie nieprzystosowanie się jest nieprzystosowaniem pozytywnym.
• Managerowie muszą mieć w sobie krytycyzm dla odróżniania dodatnich i ujemnych wartości, postaw i wpływów.
• Rozwój organizacji musi uwzględniać własny potencjał i zasoby, wpływ otoczenia oraz działanie czynników autonomicznych, tzn. wewnętrznych czynników wpływających na proces wyborów, procesy decyzyjne, wymianę informacji, procesy kontrolne.
• Warunkiem zrównoważonego rozwoju jest to, że managerowie mają zrozumienie dla tych czynników i pozwalają je rozwijać.