Trudno się nie zgodzić z prof. Janem Strelauem, wybitnym psychologiem, że w naukach społecznych takich jak ekonomia, socjologia, psychologia czy zarządzanie, cała empiria opiera się na teorii prawdopodobieństwa. „To co stwierdzamy, stwierdzamy z pewnym stopniem prawdopodobieństwa. Nawet najwybitniejszy ekonomista nie jest w stanie przewidzieć, co będzie za 10 lat”. Stwierdzenie nad wyraz prawdziwe – wręcz banalne mające jednak poważne implikacje w praktyce zarządzania. Mało który z managerów może być w 100% pewny swoich pomysłów. Działania i zmiany, które wdrażamy w przedsiębiorstwach przynoszą pozytywne efekty z pewnym stopieniem prawdopodobieństwa. Analiza odpowiedniej ilości danych pozwala nam określić prawdopodobieństwo z jakim konkretne rozwiązanie będzie skuteczne. Zawsze jednak istnieje ryzyko, że dane działanie będzie niepowodzeniem. Prof. Strelau podaje przykład dotyczący inteligencji „Ktoś, kto ma iloraz inteligencji 70, według wszelkiego prawdopodobieństwa nie zdobędzie wyższego wykształcenia. Z tego nie wynika, że człowiek z ilorazem inteligencji 140 je zdobędzie lub odpowiednio wykorzysta, ale z prawdopodobieństwem 95 do 100 zrobi karierę zawodową. To twarde fakty”. W środowisku organizacji możemy mnożyć podobne przykłady. Ileż to razy okazywało się np., że zatrudnienie wybitnego handlowca z firmy konkurencyjnej nie przyniosło spodziewanych efektów, a działania rynkowe czy też promocyjne mimo, że wcześniej dawały efekty dziś już przynoszą tylko koszty. Mechanizm analityczny w Systemie Zarządzania powinien nam wskazywać na odchylenia od prawidłowego spodziewanego rozkładu i podpowiadać prawdopodobieństwo wystąpienia danego zdarzenia, a działania managerów winny sprowadzać się to tworzenia takiego środowiska, które będzie sprzyjać wystąpieniu zdarzeń pozytywnych o wysokim prawdopodobieństwie i przeciwdziałać pojawianiu się zdarzeń negatywnych o wysokim prawdopodobieństwie. Proste ale bardzo trudne w realizacji. Wymaga stworzenia Systemu Zarządzania, który określałby miejsce do którego chcemy dojść – CEL, pozytywne scenariusze działań – PLANOWANIE oraz pozwalał badać odchylenia i przyczyny odchyleń – KONTROLA. Jakże często okazuje się, że słowem planowanie określamy zbiór życzeń, a kontrolujemy nie to co jest istotne i rzeczywiście ma wpływ na procesy w organizacji tylko to co podpowiada system podatkowy.

Zastanawia z jaką łatwością managerowie stawiają wszelkie sądy bez danych.

Cytaty z wypowiedzi prof. Jana Strelaua pochodzą z wywiadu jaki przeprowadziła z prof. Strelauem Ewa Wilk, a który ukazał się w tomie 16 Poradnika Psychologicznego Polityki „ja my oni”.